परियोजना अवलोकन
कार्यकारी सारांश
राज्यको संरचनात्मक रूपान्तरणको माध्यमबाट दलितहहरुको सामाजिक आर्थिक स्थितिमा सुधार ल्याउन योगदान पुर्यापउने उद्देश्यले १० जुन,२०१० देखि ३१ डिसेम्बर, २०११ सम्म दलित अधिकार र समावेशीकरणका लागि सशक्तिकरण परियोजना (पहिलो चरण) कार्यान्वयन गरिएको थियो। यो परियोजना अधिकार, लोकतन्त्र र समावेशीकरण कोष (RDIF) को आर्थिक सहयोगमा राष्ट्रिय दलित नेटवर्क (RDN)नेपालद्धारा सुदूरपश्चिम प्रदेशका ९ जिल्ला (कैलाली, कञ्चनपुर, दार्चुला, बैतडी, बझाङ, डडेल्धुरा, डोटी, आछाम र बाजुरा) का २७ गाविसमा सञ्चालन गरिएको थियो । सुदूरपश्चिम प्रदेशमा दलित समुदाय बिशेषगरी हलिया र खलियाहरुमा जागरूकता र क्षमता निर्माण, पार्टीभित्रको लोकतन्त्र र समावेशीकरण र साझेदार संगठनको क्षमता निर्माण गर्ने हेतुले डिजाइन गरिएको थियो। तसर्थ, यस परियोजनाले सबै प्रकारका भेदभावपूर्ण प्रचलन र कुसंस्कारको उन्मूलन गर्न र दलित समुदायको सार्वजनिक सेवा र श्रोतहरुमा पहुँच र नियन्त्रणक कार्य गर्ने उद्देश्यले सञ्चालन गरिएको थियो ।
लक्ष्यः राष्ट्रको संरचनात्मक रूपान्तरणको माध्यमबाट दलित समुदाय शिबेषगरीः हलिया र खलियाहरुको राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक अवस्थामा सुधार ल्याउन योगदान गर्ने
विशिष्ट उद्देश्यहरूः
उद्देश्य १: दलित समुदायहरु बिशेषगरी हलिया र खलियाहरुलाई समाजमा ब्याप्त विभेदकारी कुप्रथाका बिरुद्धमा जागरण र सचेतना फैलाउने ।
उद्देश्य २: दलित समुदायको सार्वजनिक सेवा र स्रोतहरूमा पहुँच र नियन्त्रण कायम गर्नका साथै राजनीतिक दल र तिनका भातृसंगठनहरुको निर्णय गर्ने स्थानमा सहभागिता बृद्धी गर्ने ।
उद्देश्य ३: दलित समुदायका समस्याहरूलाई सम्बोधन गर्न परियोजनाको प्रभावकारी कार्यान्वयन र दिगोपनका लागि परियोजनाका कर्मचारी र कार्यसमितिका सदस्यहरूको संगठनात्मक, व्यवस्थापकीय र प्राविधिक क्षमता बिकास गर्ने ।
प्रतिफलहरुः
प्रतिफल १: दलित समुदायहरू विशेष गरी हलिया र खलियाहरूलाई उनीहरूको अधिकार र समावेशी मुद्दाहरूमा सचेत र सशक्त बनाइनेछ।
प्रतिफल २: बिभीन्न सरकारी र गैरसरकारी निकायहरु (बिद्यालय ब्यवस्थापन समिति, स्वास्थ्य ब्यवस्थापन समिति, सामुदायिक बन उपभोक्ता समिति र राजनितिक दलहरु) को निर्णय प्रक्रियामा दलित समुदायको समानुपातिक सहभागितामा बृद्धी गरिनेछ।
प्रतिफल ३: RDN नेपालको को क्षमता सुदृढ गरिनेछ ।
मुख्य क्रियाकलापहरुः
प्रतिफल १ अन्तर्गतका गतिविधिहरूः
- हलियाको तथ्यांक संकलन गर्नका लागि सर्वेक्षण अध्ययन
- सामाजिक भेदभाव र विभेदकारी प्रचलनहरू विरुद्ध कार्यशाला तथा चेतनामूलक अभियानहरूमार्फत स्थानीय दलित समुदायलाई सचेत बनाउने
- हलिया र खलियाहरुको जनसंगठन निर्माण र परिचालन
- खली प्रथा विरुद्ध अभियान (उचित ज्यालाका लागि खलि प्रथा हिष्कार र हलिया मुक्ति र कानूनी सहयोग जस्तै मुद्दा दर्ता आदि)
- हलिया र खलिया सवालमा केन्द्रित राष्ट्रिय स्तरको दलित संसद
प्रतिफल २ अन्तर्गतका गतिविधिहरूः
- विभिन्न सरकारी र गैरसरकारी निकायमा दलित समावेशीकरण लेखाजोखा (सामुदायिक बन उपभोक्ता समुह, स्वास्थ्य ब्यवस्थापन समुह, बिद्याालय ब्यवस्थापन समिति, राजनितिक दलहरु, उपभोक्ता समुह ईत्यादी)
- विभिन्न नागरिक समाज र व्यवस्थापन समितिका साथै राजनीतिक दल र तिनका भातृ संगठनहरूको निर्णय प्रक्रियामा दलितहरूको समान सहभागिताका बृद्धी गर्नका लागि जनवकालत अभियान
- गाविस सचिव, राजनीतिक दलका प्रतिनिधि, विद्यालय शिक्षक, विद्यालय व्यवस्थापन समिति र स्वास्थ्य ब्यवस्थापनव्यवस्थापन समितिका लागि अधिकारमुखी पद्धतीमा आधारित तालिम
- दलित दलित अगुवा र दलित राजनीतिक नेताहरूको लागि योजना र बजेट निर्माण सम्बन्धी अभिमुखीकरण
- दलित नेता र कार्यकर्ताहरूको अन्तरपार्टी सञ्जालको गठन र सुदृढीकरण
- हलिया र खलिया सवालमा केन्द्रित जिल्लास्तरीय दलित सम्मेलन
प्रतिफल ३ अन्तर्गतका गतिविधिहरू:
कार्यसमिति सदस्यहरू र परियोजना कर्मचारीहरूको लागि तालिम:
- परियोजना व्यवस्थापन र प्रतिबेदन लेखन सीप विकास तालिमT
- eam Building Workshop
- जनवकालत सिप बिकास तालिम
- सवालमा आधारित अभियान सम्बन्धी अभिमुखीकरण
संगठनात्मक विकासको लागि:
- संस्थाको वित्त र प्रशासनिक नीतिको संशोधन
- संस्थागत सुशासन नीतिको विकास
- कम्प्युटर सफ्टवेयर निर्माण